LDR-brachytherapie (implantatie van zaadjes) is een van de drie radicale* behandelingen voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker en een laag of gemiddeld risico. De andere behandelingen zijn chirurgie (radicale prostatectomie - volledige verwijdering van de prostaatklier) of radiotherapie met uitwendige bestraling.

Met LDR-brachytherapie is de verblijfsduur in het ziekenhuis korter, vaak slechts een of twee dagen, zonder vele herhalingsbezoeken en/of -opnames. Bovendien is de hersteltijd snel.

LDR-brachytherapie kent minder complicaties dan de andere radicale* behandelingen; de bijwerkingen zijn over het algemeen minder ernstig en mannen kunnen hun gewone dagelijkse bezigheden sneller weer oppakken.

* Radicaal betekent behandelingen die bedoeld zijn om de kankercellen te verwijderen of doden.

Gelokaliseerde prostaatkanker kan op verschillende manieren worden behandeld. Uw arts bespreekt de mogelijke opties met u op basis van het stadium van uw kanker, uw leeftijd en de mogelijke bijwerkingen. Ook wordt overwogen of de ziekte zich in de loop van de tijd kan ontwikkelen, en natuurlijk wat uw eigen persoonlijke voorkeuren zijn. Voor en na de diagnose zullen er waarschijnlijk een aantal onderzoeken bij u worden uitgevoerd. Aan de hand van deze onderzoeken kan uw behandeling worden gevolgd om te weten hoe goed deze werkt. Wanneer u de eerst onderzoeksresultaten ontvangt, heeft u meestal de keuze uit een aantal opties. Als uw ziekte mild tot matig is, maar nog wel gelokaliseerd (d.w.z. binnen de prostaatklier), dan kunt u een of meer van de hieronder besproken therapieën aangeboden krijgen.

In februari 2008 heeft de Britse regering via het National Institute of Health and Clinical Excellence (NICE) een aantal richtlijnen voor artsen opgesteld over de beste behandeling van prostaatkanker(zie NICE richtlijn CG 58). Voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker (kanker die niet buiten de prostaatklier is uitgezaaid) geeft de richtlijn vijf opties.

Waakzaam wachten: Prostaatkanker groeit meestal langzaam en hoeft in een vroeg stadium geen problemen te veroorzaken. Daarom kan uw arts voorstellen dat u wacht om te zien of er verandering optreedt (uw arts zal u regelmatig controleren).

Actieve surveillance: Dit betekent dat u weliswaar geen behandeling voor de kanker krijgt, maar dat u door uw specialist nauwlettend en voortdurend wordt gevolgd. Als er aanwijzingen zijn dat de ziekte zich uitbreidt, wordt er een radicale* behandeling met u besproken (prostatectomie, brachytherapie of radiotherapie, zie hieronder).

De radicale behandelingen zijn allemaal vergelijkbaar wat betreft ziektevrije overleving op lange termijn, maar er zijn wel verschillen in de gevolgen voor de levenskwaliteit.

Wat is het?

Radicale prostatectomie is een operatie waarbij de hele prostaatklier wordt verwijderd. Het is een complexe en ingrijpende operatie.

Hoe lang duurt het?

De patiënt blijft meestal 3-7 dagen in het ziekenhuis en soms wordt er een urinekatheter (buisje) in de blaas ingebracht om de urine af te voeren. Het kan nodig zijn om 6 weken thuis te blijven van het werk, en autorijden is de eerste 4 weken meestal onmogelijk.

Voordelen:   

• Chirurgie - meestal één enkele operatie   
• U weet dat de tumor is verwijderd

Nadelen:

• Het is een grote operatie en patiënten moeten tot 1 week in het ziekenhuis blijven.
• De behandeling wordt niet goed verdragen bij oudere mannen of bij mannen die niet in goede gezondheid verkeren.
• De bijwerkingen van de operatie zijn impotentie (het onvermogen om een erectie te krijgen) bij een hoog percentage van de patiënten, en incontinentie (verlies van controle over de urinewegen) bij een klein aantal mannen.

Wat is het?
Bij EBRT wordt de prostaat bestraald volgens een techniek die vergelijkbaar is met het maken van een röntgenfoto. Deze behandeling wordt gebruikt bij gelokaliseerde kankers en ook om de progressie van meer gevorderde kankers te vertragen.

Hoe lang duurt het?
De behandeling wordt ambulant gegeven. Dit betekent dat de patiënt gedurende 4-7 weken 5 dagen per week naar een ziekenhuis of speciaal kankercentrum moet. Bij elk bezoek ontvangt de patiënt een klein deel van de bestralingsdosis totdat de kuur is voltooid.

Voordelen:   

• Het wordt redelijk goed verdragen bij oudere mannen
• U hoeft niet in het ziekenhuis te overnachten
• In vergelijking met radicale prostatectomie is het risico van impotentie lager en dat van incontinentie klein

Nadelen:

• U moet meerdere bezoeken brengen aan het ziekenhuis gedurende een aantal weken. Dit kan een aanzienlijke verstoring van uw normale routine op het werk en thuis veroorzaken.
• Er is een verhoogde kans op impotentie.
• Er kunnen allerlei bijwerkingen en complicaties optreden als gevolg van stralingsschade aan gezond weefsel (bv. vermoeidheid, vaak en pijnlijk moeten plassen, diarree en rectale irritatie of bloedingen)

Voor LDR brachytherapie (implantatie van zaadjes, zoals gedetailleerd beschreven op andere pagina’s van deze website) is geen grote operatie nodig.

Wat is het?
Kleine radioactieve zaadjes, elk ter grootte van een rijstkorrel, worden via fijne naalden in de prostaatklier geplaatst. De zaadjes geven gedurende maximaal een jaar een laag stralingsniveau af, waardoor de kankercellen worden gedood.

Hoe lang duurt het?
Eén ziekenhuisbezoek voor de planning van de behandeling en één ziekenhuisbezoek voor het inbrengen van de zaadjes. Tegenwoordig worden beide ingrepen echter steeds vaker tijdens hetzelfde bezoek uitgevoerd, wat een overnachting kan inhouden. De eerste paar dagen na de behandeling mag u geen inspannende activiteiten ondernemen of zware lasten dragen, maar daarna kunt u uw normale leven waarschijnlijk weer gewoon oppakken.

Voordelen:   

• De zaadjes kunnen met grote nauwkeurigheid overal in de prostaatklier worden geplaatst.
• Elk zaadje heeft betrekking op slechts een klein gebied en relatief weinig straling bereikt de nabijgelegen organen. Deze organen zijn het rectum, dat zich direct achter de prostaat bevindt, en de blaas, die erboven ligt. De bijwerkingen van de bestraling voor het plassen en de stoelgang zijn dus vaak minder ernstig dan bij de andere behandelingen.
• De hersteltijd is snel en de meeste mannen kunnen binnen een paar dagen weer aan het werk en hun dagelijkse activiteiten hervatten.

Nadelen:

• Het kan zijn dat u twee keer onder narcose moet
• De eerste 6 maanden kunt u moeilijkheden ondervinden met plassen